تعریف: اکلامپسی / هیپوکلسمی dog eclampsia)) یا کاهش شدید تا متوسط کلسیم خون که اغلب در چهار هفته اول پس از زایمان در سگهای شیرده رخ میدهد.
اپیدمیولوژی در اکلامپسی یا هیپوکلسمی
این موضوع بستگی به گونه و سن دارد در سگهای ماده پس از زایمان بسیار رایجتر و در گربههای ماده نادر است. البته استعداد ژنتیکی و نژاد هم در بروز آن بی تاثیر نیست در نژادهای کوچک و عروسکی بیشتر شایع است اگر چه هر سگ شیرده ممکن است دچار اکلامسی یا کاهش کلسیم خون شود و علائم را بروز دهد.
فاکتورهایی که ریسک بروز چنین حالتی را افزایش میدهد: سگهایی که نخستین بارداری خود را پشت سر میگذارند در معرض ریسک بالاتری قرار دارند. همچنین کاهش تغذیهای در دوران بارداری که طی استرس یا بیماریهای اساسی بروز میکند از دیگر عوامل افزایش دهنده ریسک ابتلا میباشد. نکته قابل توجه رعایت بالانس مقدار کلسیم در رژیم غذایی در طول بارداری است. بر این اساس وجود کلسیم بیش از حد در رژیم غذایی در طول بارداری نیز حائز اهمیت است.
بیماری به سه فرم اکلامپسی پیش از زایمان، اکلامپسی در حین آبستنی و اکلامپسی پس از زایمان وجود دارد. آنچه که صاحب حیوان اغلب گزارش میکند بروز رفتارهایی مانند آتاکسی (عدم تعادل)، لرزش عضلانی، تشنج ورفتارهایی از این قبیل است که برای اغلب افراد نگران کننده میباشد از مهمترین دلایل مراجعه به دامپزشک میباشد. یافتههایی که بر اساس معاینه فیزیکی توسط دامپزشک یافت میشود به تشخیص بهتر کمک میکند، از جمله میتوان به اضطراب و بی قراری بیش از حد حیوان و یا به تعبیری دیگر پرسه زدن عدم علاقه به نوزادان، خارش و گاز گرفتن پاها، آتاکسی (عدم تعادل) ، سفتی عضلات ، میدریاز (افزایش قطر) مردمک و تقلیل یافتن پاسخ به رفلکس نور، تاکی کاردی (افزایش ضربان قلب)، برادی کاردی (کاهش ضربان قلب)، لرزش عضلانی، کلاپس، تشنج، هیپرترمی (افزایش دمای بدن) و آریتمی قلب و… اشاره نمود.
اتیولوژی (سبب شناسی) / پاتوفیزیولوژی در اکلامپسی یا هیپوکلسمی
کلسیم یونیزه موجود در گردش خون طی رشد جنین و در دوران شیردهی تخلیه می شود که احتمالا مرتبط با عدم تعادل جدی در تغذیه می باشد. از طرفی کاهش کلسیم یونیزه در گردش خون با دگرگون کردن پتانسیل غشاء سلولی اجازه می دهد تا ترشحات خود به خود از رشته های عصبی را وادار به انقباض عضلات اسکلتی و و تغییر عملکرد سیستم اعصاب مرکزی کند.
معمولا تشخیص احتمالی بر اساس گزارشات صاحب حیوان و علائم کلینیکی و معاینات بالینی صورت میگیرد و پاسخ به درمان بیشترین اعتماد و کمک را به تشخیص خواهد کرد.
علاوه بر موارد ذکر شده قند خون نیز باید به صورت همزمان مورد بررسی قرار گیرد تا با توجه به علائم هیپوگلایسمی به عنوان یک عامل اولیه یا ثانویه رد شود.
درمان اکلامپسی یا هیپوکلسمی
در واقع درمانی که برای اکلامپسی صورت میگیرد شامل دو بخش درمان عمومی حاد و درمان مزمن و در طول زمان است.
درمان عمومی حاد: کلسیم گلوکونات ۱۰درصد یا کلسیم بروگلوکونات به میزان ۵/۱ -۱mL/kg وریدی به صورت آهسته ( ۱۰-۳۰) دقیقه
استفاده از محلول کلسیم کلراید برای درمان اکلامپسی یا هیپوکلسمی معمولا توصیه نمیشود
در طی درمان، اخذ نوار قلب و نظارت بر فعالیت قلبی میتواند مسیر درمان را هدایت نماید.
پاسخ به درمان حاد اولیه ممکن است فقط برای یک دوره کوتاه باشد (۲ ساعت) و برای جلوگیری از عود مجدد، حیوان باید تحت نظر باشد و در صورت بروز علائم مجددا مورد درمان قرار گیرد. کلسیم گلوکونات وریدی برای بیمارانی که دچار عود مجدد شدهاند، تکرار میشود در موارد مقاوم به درمان حیوان باید از نظر هیپوگلایسمی مورد ارزیابی قرار گیرد. تب شدید (بالای ۴۰ درجه سانتی گراد) باید به وسیله یخ و پدهای خنک کننده کنترل شود.
درمان مزمن اکلامپسی یا هیپوکلسمی
جدا کردن تولهها برای ۲۴ الی ۳۶ ساعت به کاهش از دست دادن کلسیم مادر از راه شیردهی کمک میکند. در صورت عود مجدد تولهها باید به صورت دائمی از مادرشان جدا شوند در این صورت میتوان تولهها را تا زمان کاهش تقاضای شیر دهی ازمادرشان در سن (۳ هفتگی) با شیر جایگزین تغذیه کرد.
رژیم غذایی: استفاده از کلسیم خوراکی به عنوان جایگزین درمانی برای سگهای شیرده تا پایان دوران شیردهی توصیه میشود. همچنین ویتامین D3 به عنوان مکمل جذب کلسیم باید تحت نظارت مصرف گردد تا از القاء هیپرکلسمی جلوگیری نماید.
پیشگیری از اکلامپسی یا هیپوکلسمی
سگهای ماده میبایست در طول دوران آبستنی تحت رژیم غذایی مناسب و با کیفیت بالا قرار گیرند تا از بروز چنین مواردی جلوگیری شود.
آنچه که باید مورد توجه صاحبان حیوانات باردار باشد: حیوان آبستن باید تحت نظر دامپزشک باشد تا با تنظیم یک رژیم غذایی مناسب و معاینات دورهای از بروز هرگونه مشکل چه در دوران آبستنی و چه پس از آن جلوگیری به عمل آید هرگز با پشت سر گذاشتن یک دوره بارداری برای حیوان خود سعی در استفاده از تجربههای شخصی در خصوص تشخیصهای بالینی نکنید و در صورت بروز هرگونه مشکل به دامپزشک مراجعه کنید.
یک دیدگاه
حمیدخواجوی
عرض سلام و ارادت.مطالب نوشته شده بسیارمفیدواقع شد چون هاسکی من چندروز پیش تعداد۷توله درزایش اول درست ۲۰ماهگی انجام داده وخواندن مطالب شما مرا اگاه کرد که دقت بیشتری بکنم .واقعا متشکرم وارزوی موفقیت وارامش برای شما دارم..
حمیدخواجوی