تب شالیزار یا لپتوسپیروز که به تب جلوی ساقی هم شناخته میشود از طریق باکتری باسیلی شکل به نام لپتوسپیرا منتقل میشود. این بیماری به عنوان یکی از گسترش یافتهترین بیماریهای مشترک بین انسان و دام مورد توجه قرار میگیرد. در ابتدا گونههای محتلف را نام میبریم سپس به پیشگیری و درمان این بیماری میرسیم. پس با دنیای حیوانات همراه باشید:
لپتوسپیرا شامل دو گونه است:
- لپتوسپیرا اینتروگان (بیماریزا)
- لپتوسپیرا بیفلسکا (غیر بیماریزا)
گونه لپتوسپیرا اینتروگان خود دارای گوناگونی مختلفی میباشد:
- کانیکولا
- گریپوتیفوزا
- هارجو
- ایکتروهموراژیه
- پومونا
- براتیسلاوا
از میان واریتههای ذکر شده مخزن اصلی کانیکولا سگ و مخزن ایکتروهموراژیه موش صحرایی و همچنین مخزن اصلی گریپوتیفوزا راکون ذکر شده است.
انتقال تب شالیزار (لپتوسپیروز یا تب جلوی ساقی) به انسان
معمولا در اثر تماس انسان یا دام با خاک، آب و غذای آلوده به ادرار حیوان حامل باکتری ایجاد میشود. باکتری از طریق زخم و خراش های جلدی، سطوح مخاطی، بافت ملتحمه چشم، تنفس قطرات ریز و معلق به انسان و دام منتقل میشود.
شرایط وقوع بیماری
بارندگی و رطوبت، وجود آب های راکد و باتلاقی، افزایش جمعیت جوندگان و گوشت خواران ولگرد سبب مهیا نمودن شرایط مناسب برای بروز بیماری میشود. جوندگان اغلب دفع کنندههای شدید و دائمی باکتری میباشند. دفع باکتری ها از طریق ادرار اغلب در اواخر بیماری و طی دوره نقاهت صورت میگیرد. این باکتری بیشتر در میزبان اصلی یک عفونت بدون علائم کلینیکی ایجاد مینماید و تنها از طریق ادرار دفع میگردد.
سگ در برابر کانیکولا بسیار حساس است و عمدهترین حامل آن محسوب میشود. علاوه بر آن سویه ایکتروهموراژیه نیز در سگ معمول میباشد.
تب شالیزار (لپتوسپیروز یا تب جلوی ساقی) در سگ
در سگها معمولا میتوان بیماری را به دو شکل حاد و تحت حاد مشاهده کرد. در موارد حاد علائمی مثل تب بالا، عدم توانایی در حرکت و مرگ سریع که در اثر خونریزی داخلی رخ میدهد و در حالت تحت حاد یرقان شدید، مدفوع خونی و ادرار یرقانی مشاهده میشود.
بیماریزایی در انسان
بیشتر یک بیماری شغلی است که در دامپزشکان، معدنچیان، گلهداران، کشاورزان و کارگران فرآوردهای لبنی شیوع بیشتری دارد. از علائم معمول بیماری تب و لرز، درد عضلانی به خصوص در ناحیه عضلات کمر و ران، سرفه، درد در ناحیه سینه، یرقان، درد مفاصل، ترس از نور و غیره را نام برد.
روشهای جلوگیری از ابتلا به تب شالیزار (لپتوسپیروز یا تب جلوی ساقی)
- خشکاندن باتلاقها و برکهها
- مبارزه با جوندگان و گوشتخواران وحشی در محدوده زندگی انسان ها
- شناسایی و درمان دامهای مبتلا
- واکسیناسیون حیوانات اهلی
واکسیناسیون در سگها
اولین واکسن در سگ در سن ۱۲ هفتگی و دومین در سن ۱۶ هفتگی میباشد هم چنین تکرار آن به صورت سالانه انجام میگیرد قابل ذکر است که واکسیناسیون معمولا ایمنی قابل قبولی را به همراه دارد.
درمان تب شالیزار (لپتوسپیروز یا تب جلوی ساقی)
با مراجعه به دامپزشک و پس از محرز شدن عفونت لپتوسپیرایی درمان آنتی بیوتیکی مناسب معمولا سبب بهبود کامل بیماری خواهد شد.
برخی از منابع این مطلب