راهنمای استفاده از داروها در پرورش ماهیان زینتی

اگر مقدار مصرف آنتی بیوتیک بسیار زیاد باشد یا زمان‌های درمان بسیار طولانی باشد، خطر مسمومیت ماهی‌ها وجود دارد و اغلب منجر به آسیب کبد، کلیه یا سایر اندام‌ها می‌شود که ممکن است برگشت پذیر یا برگشت ناپذیر باشد. از طرفی، اگر مقدار مصرف آنتی بیوتیک بسیار کم باشد یا زمان درمان بسیار کوتاه باشد، باکتری‌ها کشته نخواهند شد یا به حد کافی  ضعیف نخواهند شد که سیستم ایمنی ماهی آنها را از میان بردارد و این امر به طور زیادی خطر ایجاد مقاومت به آنتی بیوتیک را افزایش می‌دهد. هنگامی که باکتری‌ها به یک آنتی بیوتیک خاص مقاوم شوند، حتی غلظت‌های بالای آن دارو هم موثر نخواهد بود.

مقاومت به آنتی بیوتیک هنگامی که آنتی بیوتیک‌ها بطور نادرست به کار می‌روند مانند تجویز یک آنتی‌بیوتیک به دنبال آنتی‌بیوتیک دیگر به جمعتی از ماهیان، اغلب در مقادیر نادرست برای کوتاه کردن زمان درمان و بدون تشخیص صحیح (یعنی بدون کشت و انجام آزمایشات تعیین حساسیت) نیز می‌تواند بوجود بیایید.

ترکیب آنتی‌بیوتیک‌های مختلف بطور عمومی توصیه نمی‌شود. آنتی بیوتیک‌ها در مکان‌های مختلفی بر روی یا داخل سلول باکتری هدف اثر می‌کنند . مصرف بیش از یک آنتی‌بیوتیک می‌تواند منجر به تداخل بین آنها شود و در بدترین شرایط می‌توانند همدیگر را خنثی کنند. بیشتر عفونت‌های باکتریایی را می‌توان بطور موثری با یک آنتی‌بیوتیک درمان کرد.

جابجایی و نگهداری صحیح آنتی‌بیوتیک‌ها در پرورش ماهیان زینتی

هنگام آماده سازی یا تجویز دارو ، بهتر است که به منظور جلوگیری از تماس غیر‌ضروری کاربر با دارو از دستکش استفاده شود. باید از آنتی‌بیوتیک‌های تازه و تاریخ مصرف نگذشته استفاده شود و آنها را بطور صحیح و در جای مناسب نگهداری نمود. آنتی‌بیوتیک‌هایی که بعد از تاریخ انقضاء آنها مصرف شوند یا در شرایط هوای گرم و مرطوب نگهداری شده باشند، در بهترین حالت کارآیی خودشان را به مقدار زیادی از دست خواهند داد و حتی می‌توانند مسمومیت‌زا باشند.

ملاحظات مربوط به آنتی‌بیوتیک‌های خاص در پرورش  ماهیان زینتی

مصرف بسیاری از آنتی بیوتیک‌هایی که در تجارت ماهیان زینتی به کار می‌روند، برای  ماهیان خوراکی ممنوع است. بطور رسمی آنتی‌بیوتیکی که مورد تایید اداره دارو و غذای آمریکا برای درمان ماهی زینتی باشد وجود ندارد. بنابراین استفاده از آنها باید با مشورت متخصص بیماری‌های ماهی باشد.

اریترومایسین: اریترومایسین  بیشتر در برابر باکتری‌های گرم مثبت مانند گونه‌های استرپتوکوکوس موثر است. بیشتر باکتری‌هایی که موجب بیماری در ماهی می‌شوند گرم منفی هستند، بنابراین، اریترومایسین تنها باید بعد از  اینکه نتایج کشت و آزمایش میزان حساسیت، مصرف آن را تایید کرد، مورد استفاده قرار بگیرد. همچنین، اریترومایسین بصورت حمام درمانی خیلی موثر نیست و تنها باید به روش تزریقی یا مخلوط با غذا تجویز شود. اریترومایسین تاییدیه اداره دارو و غذای ایالات متحده آمریکا را برای استفاده در ماهیان خوراکی ندارد.

پنی سیلین‌ها پرورش ماهیان زینتی

پنی سیلین‌ها شامل پنی سیلین و آمپی سیلین بیشتر در برابر باکتری‌های گرم مثبت مانند گونه‌های استرپتوکوکوس موثر هستند، بنابراین به دلایل فوق این آنتی بیوتیک‌ها اولین انتخاب خوبی برای بیشتر عفونت‌های باکتریایی در ماهی‌ها نیستند. پنی‌سیلین‌هایی که به روش خوراکی تجویز می‌شوند، بیشتر از معده و ابتدای روده کوچک جذب می‌شوند. بیشتر پنی سیلین‌های تزریقی به سرعت جذب و انتشار میابند. هیچ یک از پنی سیلین‌ها تاییدیه اداره دارو و غذای ایالات متحده آمریکا را برای استفاده در ماهیان خوراکی ندارند.

تتراسایکلین در پرورش ماهیان زینتی

تتراسایکلین و آنتی بیوتیک‌های مرتبط با آن به عنوان آنتی بیوتیک‌های وسیع الطیف (موثر در برابر انواع وسیعی از باکتری‌ها) در نظر گرفته می‌شوند و هنگامی که با غذا مخلوط شوند به خوبی عمل می‌کنند. باوجوداین ، حمام درمانی برای تمام گونه‌ها ممکن است موثر نباشد. به علاوه، یون‌های کلسیم و منیزیم با تتراسایکلین و اکسی تتراسایکلین اتصال میا بند و آنها را غیر فعال می‌سازند‌.

این به این معنی است که با افزایش سختی آب (یعنی افزایش مقادیر یون‌های کلسیم و منیزیم) لازم است که مقدار داروی مورد نیاز این داروها باید افزایش یابد تا حمام درمانی موثر شود. تتراسایکلین‌ها هنگام استفاده به عنوان حمام درمانی برای ماهیان آب شور بی اثر هستند. تتراسایکلین‌ها نسبت به نور حساس هستند و هنگامی که تجزیه شوند قهوه ای می‌شوند. این موجب افت کیفیت آب شده و می‌تواند برای ماهی‌ها مضر باشد. بعد از حمام درمانی، آب باید بسرعت تعویض شود.

به دلیل سال‌ها کاربرد نادرست، امروزه باکتری‌های متعددی به تتراسایکلین مقاوم هستند. تتراسایکلین هنوز در برابر بسیاری از موارد فلاووباکتریم کولمونار (بیماری کولموناریس) خوب عمل می‌کند. تتراسایکلین‌ها بعد از تجویز به سرعت در تمامی بافت‌ها انتشار میابند و با مهار ساخت پروتئین از تقسیم سلول باکتری جلوگیری می‌کنند.  ترامایسین برندی از اکسی تتراسایکلین است که تاییدیه اداره دارو و غذای آمریکا برای مصرف در تولید آزادماهیان، گربه ماهی روگاهی و لابستر را دارد.

آمینوگلیکوزیدها در پرورش ماهیان زینتی

آمینوگلیکوزیدها، شامل جنتامایسین، نئومایسین، کانامایسین و آمیکاسین هنگامی که بصورت تزریقی تجویز شوند در برابر عفونت‌های ناشی از باکتری‌های گرم منفی بسیار موثر اند. متاسفانه، نشان داده شده که این گروه هنگام تجویز با این روش موجب آسیب کلیوی در ماهی‌ها شده اند.

بیشترآنتی بیوتیک‌های این گروه هنگام استفاده در روش‌های حمام درمانی یا خوراکی موثر نیستند. استثنا‌های آن شامل کانامایسین و نئومایسین است که هر دو اگر به روش  حمام درمانی استفاده شوند، می‌توانند در برابر عفونت‌های خارجی  موثر باشند. به علاوه  معتقدند که کانامایسین هنگامی که با غذا ترکیب شود برای درمان عفونت‌های باکتریایی معدی- روده ای موثر است. آمینوگلیکوزیدها نیز با مهار سنتز پروتئین از تقسیم سلولی باکتری جلوگیری می‌کنند. هیچ یک از آمینوگلیکوزید‌ها تاییدیه اداره دارو و غذای ایالات متحده آمریکا را برای استفاده در ماهیان خوراکی ندارند.

کینولون‌ها در پرورش ماهیان زینتی

کینولون‌ها، شامل نالیدیکسیک اسید و اکسولینیک اسید، مانند تتراسایکلین‌ها، آنتی بیوتیک‌های وسیع الطیفی هستند و در برابر انواع مختلفی از باکتری‌ها موثرند. این آنتی بیوتیک‌ها در Hp‌های اسیدی ۹/۶ یا کمتر بهتر عمل می‌کنند و توسط سختی آب مهار می‌شوند.

اگرچه به نظر می‌رسد در روش‌های حمام درمانی و خوراکی خوب عمل می‌کنند، ممکن است بعد از حمام درمانی  برخی از ماهی‌ها به کف فرو بروند و بی حال به نظر برسند. نشان داده شده که این آنتی بیوتیک‌ها به سیستم عصبی سایر حیوانات آسیب می‌رسانند و هیچ یک از آنها تاییدیه اداره دارو و غذای ایالات متحده آمریکا برای استفاده در ماهیان را ندارند. استفاده از فلوروکینولون‌ها یا کینولون‌ها در حیواناتی که به مصرف خوراکی انسان می‌رسند غیر قانونی و غیر مسئولانه است.

نیتروفوران‌ها در پرورش ماهیان زینتی

نیتروفوران‌ها، شامل نیتروفورانتوئین، نیتروفورازون، فوراناس و فورازولیدون،  وسیع الطیف بوده و بطور رایج در تجارت ماهیان زینتی به کار می‌روند، ولی اداره دارو و غذای آمریکا مصرف آنها را برای استفاده در ماهیانی که به مصرف خوراکی انسان می‌رسند ممنوع کرده است. اگرچه نیتروفوران‌ها بطور رایج به روش حمام درمانی به کار می‌روند، احتمالا در برابر عفونت‌های سطحی و مصرف موضعی موثر تر هستند. به نظر می‌رسد فوراناس برای استفاده در حمام درمانی موثر تر باشد. برای دستیابی به نتیجه هنگام استفاده از یک نیتروفوران به روش حمام درمانی، نوعی پوشش باید در نظر گرفته شود چون نیتروفوران‌ها می‌توانند توسط نور غیر فعال شوند.

داروهای سولفوره در پرورش ماهیان زینتی

داروهای سولفوره، شامل رومت نیز آنتی بیوتیک‌های وسیع الطیف هستند. انواع مختلفی از داروهای سولفوره وجود دارد. داروهای سولفوره رایج تربه علت کاربرد نادرست آنها که امروزه  منجر به ایجاد باکتری‌های مقاوم به آنها شده است، دارای تاثیر پیشین خود نیستند.

رومت هنگامی که با غذا مخلوط شود تاثیر خوبی دارد، ولی با روش حمام درمانی کارکرد خوبی ندارد و استفاده از آن در گربه ماهی روگاهی و آزادماهیان توسط اداره دارو و غذای آمریکا تایید شده است. در مجموع می‌توان گفت که درمان خوراکی/ توام با غذا بسیار موثر تر ، کارآمدتر بوده، آسیب کمتری به کیفیت آب وارد می‌سازد و نسبت به حمام درمانی ارجحیت دارد. به یاد داشته باشید که حمام درمانی به صافی‌های بیولوژیک آسیب می‌رساند.