انسان از دیرباز از وجود حیوانات مختلف در زندگی روزمره خود استفاده می کرده است. گاو و گوسفند، اسب، سگ و طیور از جمله حیواناتی هستند که هنوز ارتباط خاصی با انسان ها دارند و در امور مختلف کشاورزی، سوارکاری، تولید گوشت، شیر و محصولات دامی مورد استفاده قرار میگیرند.
جایگاه سگها نیز بسیار شاخص است. استفاده از آن ها در امور پلیسی و نگهبانی، آتش نشانی، کشف معادن، کشف مواد مخدر، یافتن افراد زنده در حوادث و بلایای طبیعی، شکار، محافظ، راهنمای افراد نابینا و ناتوان و حتی به صورت مونس و همدم برای افراد تنها مثالهایی از این جایگاه میباشد.
هم چنین در دهه های اخیر محققین علوم مختلف پزشکی، دامپزشکی و حتی بهداشتی (برای تولید لوازم آرایشی) و فضائی (اعزام به فضا) از حیوانات استفاده وسیعی میکنند و به یقین بخش عمده ای از پیشرفت های علوم زیستی به ظاهر مرهون استفاده از این حیوانات است.
باید باور داشت که هر گونه کار یا پژوهش بر روی حیوانات حتی برای مقاصد علمی، موجب تحمیل درد، رنج و استرس بر حیوان می گردد.
استفاده گسترده و بی رویه و تحمیل بسیاری از اعمال دردآور و استرس زا بر حیوانات، ایجاب میکند که مقرراتی در جهت آسایش حیوانات و اجرای اصول اخلاقی نحوه برخورد با آن ها وضع شود.
که البته در دنیا از سال ها پیش چنین مقرراتی وجود داشته و تشکلهای خود جوش مختلفی بر رعایت آن نظارت میکنند که علاوه بر رفتار انسانی با حیوانات و کاهش رنج و درد آن ها، هدف مهم دیگری را نیز دنبال میکند و آن این است که با رعایت این مقررات، نتایج تحقیقات علمی قابل اعتمادتر میشوند و چنانچه تحقیق یا اعمالی روی حیوان انجام شود که تحت استرسهای مختلف قرار داشته باشد، نتیجه آن تحقیق مخدوش خواهد بود.
متأسفانه در کشور ما هنوز قوانین محکم حمایتی از حیوانات وجود ندارد تا رفتارهای ناپسند با آن ها را در حوزههای مختلف علمی و تحقیقاتی و حتی رفتارهای افراد عادی که با حیوانات سر و کار دارند را پیگیری کند. به همین سبب هر روزه شاهد افزایش و تکرار بد رفتاری با حیوانات و ایجاد رنج و درد بر آن ها هستیم.
از جمله مسائل نادیده گرفتن حقوق حیوانات اقدام خودسرانه صاحبان حیوانات بدون استفاده از داروهای بی حسی و روشهای علمی به شاخ بری، دم بری، گوش بری، جراحی و اخته کردن و بسیاری از موارد دیگر است که موجب ایجاد درد و رنج فراوان و استرس شدید بر روی حیوانات است.
از دیگر بد رفتاریها با حیوانات کشاندن و کتک زدن است که چه در حیوانات خانگی و چه در دامهای بزرگ اتفاق میافتد و در بسیاری از موارد موجب کوفتگی، شکستگی، کوری دائمی، سقط جنین و حتی مرگ میشود.
در مواردی که این حیوانات به دلیل این رفتارهای ناشایست دچار بیماریهائی از قبیل عفونت های شدید، بی حالی، گیجی، عدم تعادل و شکستگی میگردند و به همراه دامدار به کلینیک مراجعه میکنند دامپزشک متوجه بدرفتاری صاحب دام با حیوان میشود اما این امر قابل پیگیری نبوده و در نهایت به یک تذکر شفاهی!!! ختم میشود و چون قانون اجرایی در پس این کار وجود ندارد، در همه موارد دامدار بدون ارائه هیچ ضمانت و عدم تکرار این عمل، مجدداً به اعمال ناشایست و غیر انسانی خود ادامه میدهد.
امید است که با تدوین قوانین و نظارت صحیح، این نا ملایمتی ها پیگیری قانونی شوند تا وقوع، این موارد درکشور کاهش یافته و دیگر شاهد چنین رفتارهای غیر انسانی نباشیم.