عروس دریایی موجودی که هرگز نمی‌میرد!

چرخه زندگی در عروس دریایی شامل دو مرحله جنسی و غیر جنسی است. جنس‌های نر و ماده جدا از هم هستند. محل قرارگیری گنادها در داخل و جدار درونی بدن قرار دارد. پس از پدیده رسیدگی، گامت‌های نر و ماده به داخل معده ریخته و از آنجا به دهان و سپس به داخل آب رها می‌شوند.

چرخه زندگی عروس دریایی

در مرحله جنسی، غدد جنسی نعل اسبی شکل، به تعداد ۴ عدد در قسمت زیر چتر در کنار کیسه‌های معدی قرار دارند و از قسمت بیرون می‌توان آن‌ها را دید. در جنس نر، اسپرمها از غدد تناسلی آزاد شده، وارد حفره گوارشی شده و از راه دهان در آب دریا آزاد می‌شوند، جنس ماده تخمک خود را داخل آب رها نموده و پدیده باروری در داخل آب انجام می‌پذیرد.

[irp posts=”3738″ name=”ماهی اسکار”]

گاهی اوقات عمل باروری تخمک‌ها با رهاسازی اسپرم در داخل آب و انتقال آن از راه آب ورودی به حفره دهانی انجام می‌پذیرد. اسپرم‌ها از طریق دهان جنس ماده، وارد حفره گوارشی شده و در آنجا با تخمک‌های آزاد شده از غدد جنسی ماده ترکیب می‌شوند. لقاح که صورت گرفت، تخمهای حاصل از لقاح، حفره گوارشی را ترک کرده و در کیسه‌های پرورشی مخصوصی که در شیار بازوها بوجود می‌آید، جای می‌گیرند.

تخم‌ها بعد از طی مراحل رشد و نمو، هر کدام به صورت لاروی مژک‌دار (Planula) درمی‌آیند و سپس این قسمت را ترک کرده و به صورت وارونه روی سطح سخت دیگر متصل می‌شوند. در این حالت لارو، مژکها را از دست داده و ساکن می‌شود و حدود ۱۲ سانتیمتر اندازه دارد و در این حالت به صورت پولیپ (Polyp) است.

در اواخر پاییز و با شروع سرما، پولیپ رشد کرده و بطور عرضی تقسیم می‌شود، قطعه قطعه شده و قطعات عمیق‌تر می‌گردند و پولیپ به صورت مجموعه‌ای از قطعات نعلبکی شکل (Scyphistoma) درمی‌آید که لبه آنها دندانه‌دار است و این قطعات بوسیله لوله مرکزی با هم ارتباط دارند، که به این پدیده شکوفایی می‌گویند.

[irp posts=”4319″ name=”ماهیان آکواریومی صخره های مرجانی”]

به تدریج قطعات از هم جدا شده و یکی پس از دیگری، پولیپ را ترک کرده و مدوزهای تقریباً ۸ لبی شناور را به‌وجود می‌آورند که این مدوزها رشد کرده و مدوز بالغ را ایجاد می‌کنند و هر کدام زندگی مستقل خود را به صورت یک عروس دریایی، ادامه می‌دهند.

در عروس‌های دریایی ماه‌وش تخم‌ها در شکاف‌ها یا درزهای بازوی دهانی که تشکیل نوعی مکان به نام حفره یا اتاق تخم می‌دهند قرار می‌گیرند و پس ازطی مراحل تکامل رشد به یکباره از تخم خارج می‌شوند.

در مرحله غیر‌جنسی عروس‌دریایی بعد از به حداکثر رسیدن بلوغ با یک سفر در زمان به آغاز حیاتش برمی‌گردد. این موجود این عمل را از طریق یک نوع جهش سلولی انجام می‌دهد. در این روند بدنه اصلی عروس‌دریایی تبدیل به توده‌ای می‌شود که شکل دهنده اولیه عروس دریایی جدید است، به این توده پولیپ می گویند. برای انجام این عمل ابتدا عروس‌دریایی چتر خودش را تبدیل به توده ملکولی می کند بعد تمام بازوها و شاخک‌ها را جذب خودش می‌کند و توده اولیه یا همان پولیپ را ایجاد می‌کنند. از رشد این پولیپ عروس دریایی جدید متولد می‌شود. از نظر تئوری و بیولوژیکی این عمل می‌تواند بی‌نهایت تکرار شود.

نویسنده: دکتر آمینه عارفی