اولویت اول در مواجهه با یک حیوان که دچار شکستگی است و تاریخچهای هم از علت ایجاد شکستگی در دست نیست، کنترل هوشیاری، تنفس، فشار خون و خونریزی بیمار است. پس اگر بیمار بیهوش است، نفس نمیکشد یا اختلالی در تنفس دارد، نبض وی ضعیف شده یا نمیزند و یا اگر خونریزی از زخم دارد اول باید به این مشکلات رسیدگی شود و پس از آن اقدامات اولیه در مورد شکستگی صورت گیرد.
وقتی مطمئن نیستید که آیا اندام مورد نظر شکسته است یا خیر با آن مانند یک اندام شکسته رفتار کنید. با دیدن علائم زیر به شکستگی مشکوک میشویم: تغییر شکل اندام-تورم در اندام- بیرون زدگی استخوان شکسته از پوست (در برخی موارد استخوان شکسته از پوست بیرون نمیباشد)- درد شدید استخوان وقتی با دست یا انگشت بر روی آن فشار میآورید-حیوان نمیتواند بطور ارادی اندام خود را حرکت دهد-حرکت غیر طبیعی یا صدای غیر طبیعی در اندام. اندام آسیب دیده را فقط در موارد ضروری حرکت داده و از حرکت دادن بی مورد و مکرر آن اجتناب کنید. بنابراین اندام مشکوک به شکستگی باید بیحرکت شود. هدف از بی حرکت کردن اندام شکسته : کاهش درد بیمار و ممانعت از بیشتر شدن آسیب اندام می باشد. در صورت امکان محل شکستگی را با کیسه آب سرد یا یخ، سرد کنید تا هم خونریزی قطع شود و هم درد و تورم کاهش یابد. بیحرکتی را میتوان به دو صورت انجام داد: آتل گرفتن اندام شکسته شده و بستن اندام فوقانی شکسته شده به تنه. آتل یا اسپلینت وسیلهای است که یا از قبل برای این منظور درست شده و یا فرد کمک کننده آنرا با استفاده از وسایلی که در محیط حادثه در دسترس است میسازد و سپس با بستن آن به اندام آن را حمایت کرده و موجب بیحرکتی آن میشود. یک تخته چوب بلند، یک شاخه بلند درخت، یک چتر، یک چوبدستی یک روزنامه لوله شده و یا هر چیزی که به اندازه کافی سفت باشد و درازای آن به حدی باشد که یک مفصل بالا و یک مفصل پایین استخوان شکسته شده را بیحرکت کند مفید است. اگر هیچ چیزی پیدا نشد میتوان اندام فوقانی را به قفسه سینه بست. در آتل بندی از انتهای عضو ( مثلا نوک پنجه) به طرف ابتدای آن بانداژ میشود سپس روی آتل را با چیزی نرم مانند لباس، پارچه، حوله و یا حتی برگ درختان بپوشانید.
وضعیت عروقی اندام در زیر محل آسیب را بررسی کنید رنگ پریده بودن پوست و یا کبود شدن پوست ممکن است نشانه اختلال عروقی باشد (اتل نباید به حدی سفت باشد که این حالت رخ دهد). سپس در اولین زمان ممکن حیوان را به کلینیک یا بیمارستان دامپزشکی انتقال دهید.
پاسخ سوال: دکتر افرا تیموری