سگ (مطالب و مقالات متنوع از نژادها، نگهداری، تاریخچه و...)

سگ چیست

سگ حیوانی است گوشتخوار که با گرگ قرابت نزدیکی دارد ولی بر خلاف گرگ به راحتی اهلی شده، حیوانی اجتماعی است و به صاحب خود وفادار می ماند. سابقه اهلی کردن سگ به حدود ۱۰۰۰۰ سال پیش باز می گردد. اعتقاد عمومی بر این است که سگ اهلی از گرگ منشا گرفته و با توجه به خصوصیات متفاوت گرگها در قاره های مختلف، این امر به سگ های ایجاد شده نیز سرایت کرده است. برای مثال گرگ اروپایی بزرگ و قوی می باشد و منشا نژادهایی چون بلژین شپرد، ژرمن شپرد بوده است و برخلاف آن گرگهای آسیایی که کوچکتر بوده و منشا نژادهایی مانند چاینیز، آکیتا، پیکینیز می باشد. نژادهایی مانند بوستون تریر، مالاموت آلاسکا نیز از گرگ آمریکایی منشا گرفته اند.

انواع سگ

دانستن خصوصیات هر گروه از سگها برای انتخاب سگ جهت نگهداری بسیار مفید است. پس اشاره مختصری به گروه های کلی سگها می کنیم:

۱. سگهای کاری

این گروه سگها جهت نگهبانی، حفاظت از انسان، منزل یا حیوانات او (مانند گله گوسفند و غیره) پرورش داده می شوند این سگها باهوش و مشتاق خدمت بوده ولی نسبت به سگ های خانگی هم اندازه خود نیاز به غذا و انرژی بیشتری دارند. مانند ژرمن شپرد برخی از نژادهای این گروه را می توان جهت کارهای تخصصی تربیت کرد مثلا حفاظت (دوبرمن)، راهنمای افراد نابینا (باکسر)، امداد در کوهستان (سن برنارد) و نجات غریق (نیوفاندلند) و غیره.

۲. سگهای ورزشی

نژادهایی هستند که به منظور شکار حیوانات یا مسابقات ورزشی پرورش داده می شوند.

برخی از این ها سرعت کمتری دارند و بیشتر جهت شکار به صورت گروهی مورد استفاده قرار می گیرند. مانند فاکس هوند و برخی دارای پاهای بلند و کشیده و سرعت بیشتری هستند و در مسابقات سرعت نیز از آنها استفاده می شود مانند گری هوند گروهی نیز به انسان در شکار پرندگان وحشی در خشکی و آب کمک می کنند مانند ستر پوینتر بطور کلی این گروه سگها گوش به فرمان و مطیع می باشند.

۳. تریرها

نژادهایی کوچک ولی شجاع بوده و اصالت شکارچی می باشند. وجه تسمیه تریر به این دلیل است که شکار خود را (روباه، خرگوش) تا داخل سوراخ خود تعقیب می کنند. تریر ها سگ هایی باهوش و دوست داشتنی بوده و در داخل منزل قابل نگهداری می باشند. ضمنا توانایی گرفتن موش را نیز دارند. مانند Fox terrier, اسکای تریر.

۴. سگهای مونس و همدم

این نژادها را نیز می توان داخل منزل نگهداری کرد و موجب انبساط خاطر می شوند ولی نیاز به فعالیت روزانه زیادی دارند مانند دالمیشن، پودل، اشپیتز

۵. سگهای بازی

به عنوان سگ های خانگی بسیار کوچک و تزئینی مورد استفاده قرار می گیرند مانند پیکینیز, مالتیز, یورکشایر تریر

آشنایی با چرخه زندگی سگ

دوره آبستنی سگ ماده بطور متوسط ۶۳ روز است (بین ۶۰- ۶۵) بطور متوسط سگهای نژاد کوچک ۲-۳ توله و سگ های نژاد بزرگ ۵-۶ توله به دنیا می آورند، (تا ۲۰ توله نیز گزارش شده). توله ها هنگام تولد دارای مو هستند ولی چشم ها و گوشهایشان است می باشد. در هفته اول توله ها تنها توانایی مکیدن، خزیدن کورکورانه و میو گردن را دارند. در هفته دوم قادر به ایستادن بوده و ماجراجویی آنها آغاز می شود. چشم ها از ور روزگی شروع به باز شدن می کنند ولی بینایی و شنوایی توله در حدود ۱ ماهگی کامل می شود. در ۲۰ روزگی توله ها می توانند علاوه بر شیر مادر، کمی غذای نرم جامد نین دریافت کنند. توله ها بین ۵-۷ هفتگی از شیر گرفته می شوند ولی باید حداقل تا ۲ ماهگی در کنار مادر باشند. دندانهای شیری از حدود ۳-۴ هفتگی در آمده و بین ۴-۶ ماهگی می ریزند و جای خود را به دندانهای دائمی میدهند. تشخیص سن توله از روی دندان ها میسر می باشد. بلوغ در حدود ۱۰- ۱۲ ماهگی صورت می گیرد. سگ های ماده بالغ از همان فحلی اول توانایی جفت گیری را دارند ولی بهتر است در فحلی دوم یا سوم این عمل انجام شود. سگ های نر نیز بهتر است بین ۱۸ سالگی جفت انداخته شوند. طول عمر سگ بطور متوسط ۱۰-۱۶ سال می باشد.

دکتر خشایار افشارپاد
دکتر احمدرضا الهیار ترکمن