در ادامه شمارههای گذشته (پویا نمایی عصر یخبندان)، در این قسمت از سری مقالات معرفی حیوانات کارتونی، تمرکز ما روی مندی (MANDY) آخرین ماموت قرن خواهد بود. بررسی شخصیت های دیگر را می توانید در شمارههای بعدی این سری مقالات بخوانید.
در ابتدا سعی میکنیم مطالبی را در مورد مشخصات و ویژگیهای ماموتها بیان کنیم.
ماموت (به انگلیسی: Mammoth) پستانداران گیاهخوار و منقرض شده و گونهای فیل فسیل شده هستند که با فیلهای امروزی نسبت دارند و در آغاز دوران چهارم زمینشناسی از ۴/۸ میلیون سال پیش تا ۵۵۰۰ سال پیش، بعد از انقراض دایناسورها در اروپا و شمال آسیا همانند سیبری میزیسته و بدنش از موهای بلند پوشیده بوده و عاج طویل و پیچداری داشتهاست.
احتمال میرود کلمه ماموت از ریشه روسی کلمه маммонт (ماموت) در زبان مانسی گرفته شدهباشد. این کلمه در هزاره سوم به معنی شاخ زمینی است و اولین بار در انگلیس توسط ریچارد جیمز مورد استفاده قرار گرفت. همچنین در زبان انگلیسی، کلمه ماموت مفهوم بزرگ و سترگ به خود گرفتهاست.
ماموتها همانند وابستگان امروزی خود، بسیار بزرگ بودند. بزرگترین گونه شناخته شده، قدی در حدود ۴ متر و وزنی در حدود ۸ تن داشتهاست، درحالی که یک نر میتوانسته وزنی حتی بیش از ۱۲ تن داشته باشد. با این حال اغلب گونههای ماموت تقریباً هماندازه یک فیل آسیایی بودند. بر اساس مطالعات وابستگان نزدیک و فیلهای امروزی، احتمالاً ماموتها دوره بارداری ۲۲ ماهه داشتهاند که در نتیجه آن یک ماموت زاده میشود. ساختار اجتماعی آنها احتمالاً همان ساختار امروزی فیلهای آفریقایی و آسیایی است، به صورتی که مادهها در گروههایی که با رئیس قبیله هدایت میشود زندگی میکنند در حالیکه نرها به صورت انفرادی یا پس از رسیدن به بلوغ در گروههای پراکنده زندگی میکردند.
ماموتهای پشمی نام خود را از پشم قهوه ای رنگی که بدن آنها را پوشانیده بود اخذ کرده اند. این پشم حدود ۲٫۵ سانتیمتر (۱ اینچ) قطر و حدود ۵۰ سانتی متر طول داشت. در زیر این پشم نفوذناپذیر، پوست ضخیمی وجود داشت که تا ۸ سانتی متر ضخامت داشته است. جمجمه ای بلند و قبه ای (گنبدی) شکل و گوشهایی نسبتا کوچک تا از هدر رفتن دمای بدن جلوگیری شود. به دلیل داشتن این ویژگی های خاص، برای زندگی در آب و هوای قطبی و سرد سازگاری داشته اند.
مهمترین ویژگی ماموتها عاجهای آنها بوده است که خمیده و بسیار بلند بوده اند طوری که بلندترین عاج یافت شده در حدود ۴٫۸ متر طول داشته است. شکل و اندازه عاج نشان از این دارد که حیوان برای حفر برف و یخ از آنها استفاده میکرده تا گیاهان مدفون شده در زیر برف را پیدا کند. خرطوم بلند که نوک آن باریکتر بوده و دارای علائم شبیه اثر انگشت داشته است به همراه دم کوتاه شبیه دم بز از دیگر مشخصات بدست آمده در مورد این جانور منقرض شده است.
ماموتها در اکثر ساعات شبانه روز (حدود ۲۰ ساعت) در حال خوردن بودهاند. یک ماموت بالغ که وزنی در حدود ۶ تن داشته مسلماً برای تأمین انرژی روزانه میبایست حدود ۹۰ کیلوگرم غذا بخورد. تمام ماموتها کاملاً گیاهخوار بودهاند و بر حسب مکان جغرافیایی از گیاهان متفاوت شامل بوتهها، درختچهها یا شاخ و برگ درختان تغذیه میکردهاند. شکارچیان کمی در پی ماموتها بودهاند با اینحال آنها میتوانستند از عاج و خرطوم برای دفاع در برابر گوشتخواران استفاده کنند.
فیلهای امروزی نزدیکترین خویشاوندان زنده ماموتها میباشند. اکثر مردم بر این باورند که ماموتها اجداد فیلها میباشند ولی این تصویر اشتباهی است. در حقیقت هر دوی ماموتها و فیلها از یک شاخه مشترک مشتق شدهاند به گونهای که با وجود بقای فیلها و انقراض ماموتها، هردو گونه چهار میلیون سال باهم بر روی کره زمین زندگی کردهاند.
ماموت پشمالو آخرین سرده منقرض شده به حساب میآید. بیشتر جمعیت ماموتهای پشمالو در شمال آمریکا، اروپا و آسیا، و تمام ماموتهای کلمبیایی در شمال آمریکا، در طول دوره بازگشت آخرین یخبندان منقرض شدند که بخشی از یک انقراض دستهجمعی جانوران غولپیکر در شمال اوراسیا و آمریکا است.
ماموت های پشمالو در حدود ۱۲ هزار سال پیش به دلیل تغییرات اقلیمی، از دست دادن زیستگاه خود و شکار شدن آنها توسط انسان به تدریج از منطقه آواسیا و آمریکای شمالی منقرض شدند.اما تعداد محدودی از آنها توانستند زندگی خود را در جزیره «رانگل» سیبری و منطقه «سینت پوال» آلاسکا ادامه دهند. نتایج تحقیق محققان دانشگاه آلاسکا نشان می دهد، آخرین ماموت هایی که در منطقه «سینت پوال» آلاسکا می زیستند در حدود ۵ هزار و ۶۰۰ سال قبل منقرض شده اند. مطالعات انجام گرفته حاکی از مواجه شدن آنها با کمبود آب است که منجر به انقراض آنها شده است. منطقه «سینت پوال» آلاسکا به عنوان یک یخچال طبیعی بوده که به دلیل گرم شدن کره زمین و بالا آمدن سطح آب دریا به سرعت وسعت خود را از دست می دهد. این در حالی است که پیش از این جزیره «سینت پوال» آلاسکا به عنوان مرکز تلاقی آمریکای شمالی به آوراسیا در زمان عصر یخبندان بوده است که با کوچک شدن وسعت آن به دلیل گرمای زمین، این شاهراه حیاتی برای ماموت ها قطع می شود. در نتیجه ماموت ها با کمبود آب شیرین و علوفه روبرو می شوند که منجر به انقراض آنها می شود.
این مطالعات همچنان به ساکنان فعلی کره زمین هشدار می دهد که با گرم شدن کره زمین و بالا آمدن سطح آب اقیانوس ها این سناریو ممکن است به زودی برای دیگر جانوران و انسانها کره زمین هم تکرار شود. این پژوهش در جزیره سینت پوال آلاسکا انجام شده است. در گذشته این جزیره بخشی از سرزمینی بود که قاره آمریکا را به آسیا متصل میکرد. وقتی در فاصله بین ۱۴۷۰۰ تا ۱۳۵۰۰ سال قبل، درزمان آب شدن یخ ها، آب اقیانوسهای این منطقه بالا آمد، این زمین به زیر آب رفت و جزایر پراکندهای از آن باقی ماند.
در این تحقیق ذکر شده که اثری از سکونت انسان ها در این بخش از کره زمین در آن دوران به دست نیامده است. برای یافتن دلیل انقراض این ماموتهای پشمالو، محققان رسوبات باقی مانده از چند دریاچه آب شیرین این جزیره را جمع آوری کردند. تحلیل این رسوبات منجر به یافتن قارچ هایی شد که در فضولات این جانوران رشد میکرد. با استفاده از رادیوکربن قدمت این رسوبات مشخص شد و این به محققان تاریخ انقراض این حیوانات را نشان داد.
بقایای دی ان ای ماموت های پشمالو نشان میدهد که تا ۵۶۵۰ سال پیش (با تقریب هشتاد سال کم و زیاد) در این سرزمین می زیسته اند. از این تاریخ به بعد اثری از دی ان ای ماموت ها در این جزیره به چشم نمیخورد که به معنای انقراض آنهاست. ماموت های این جزیره ۵۰۰۰ سال بیشتر از ماموتهای خشکی های اصلی دوام آوردند. احتمالا ماموتهای قاره ها به خاطر تغییرات آب و هوایی و شکار منقرض شده بودند.
ماموت ها، مانند فیل های امروزی، هر روز نزدیک به ۲۰۰ لیتر آب می نوشیدند. در عرض دو هزار سال، ذخیره آب شیرین این جزیره بسیار کم شد و در نتیجه جمعیت این گروه افول کرد. بررسی بقایای دندانها و همینطور دیگر بخش های باقیمانده در فسیل های این نوع ماموت نشان از وضعیت خشکسالی را می دهد؛ به همین دلیل دانشمندان حدس میزنند یکی از دلایل اصلی انقراض آنها نبود آب شیرین بوده است.
در این تحقیق تاکید شده که اهمیت آب شیرین در بررسی تاریخ حیوانات و همینطور زندگی در این جزایر دست کم گرفته شده است. این تحقیق همچنان نشان می دهد که وضعیت امروز بسیاری از جزایر و زندگی انسان ها و حیوانات در آنها، بسیار شبیه به دوران آب شدن یخ های عصر یخبندان است. بالا آمدن آب اقیانوس ها به کم شدن ذخیره آب شیرین و در نهایت خطر انقراض حیات در خشکی می انجامد.
یک شکارچی فرانسوی به نام «برنارد بویگه» که عضو یک نهاد علمی است که در مورد ماموتها تحقیق میکند جسد یک ماموت را در حوالی سواحل اقیانوس آرام کشف کرد و از انتقال آن به بازار معاملات خصوصی جلوگیری کردهاست. این ماموت که یوکا نامگذاری شد به نظر میرسد توسط انسانهای ماقبل تاریخ که در این منطقه ساکن بودهاند، شکار شدهاست. دانیل فیشر، مسئول موزه جانورشناسی دانشگاه میشیگان که تحقیقات روی جسد این ماموت را انجام دادهاست میگوید: «این تقریباً یک جسد کامل است که اندام و بافتهای گوشتی و درونی حیوان تقریباً سالم مانده و نشان میدهد که مرگ آن با نوعی از دخالت انسان ارتباط داشتهاست.»
گروهی از دانشمندان با استفاده از تکنیک های مهندسی ژنتیک سعی در احیای اینگونه از جانوران منقرض شده دارند. این تیم مهندسی در حال ترکیب ژن های ماموت ها و فیل ها هستند و باور دارند تا دو سال آینده این نوع از ماموت ها را احیا می کنند. پرفسور جورج چرچ مسئول اصلی این تیم تحقیقاتی است. او استاد ارشد مهندسی باستان شناسی و مهندسی ژنتیک دانشگاه هاروارد آمریکاست. از سال ۲۰۱۵ تاکنون پروفسور چرچ و تیمی از دانشمندان بر روی ژن های محرمانه ی ماموت ها و یک نوع از فیل آسیایی کار می کنند تا بتوانند نوعی ماموت هیبریدی را به وجود آورند. آنها در حال تقویت ژن های ماموت ها هستند تا به وسیله آن ماموت های آینده را در برابر تغیرات محیطی مقاوم کنند.
دانشمندان در کمال خوش شانسی، ژن های این نوع از ماموت را در سال ۲۰۱۳ میلادی و در منطقه سیبری روسیه پیدا کردند. این ژن ها در طی هزاران سال منجمد شده و سالم مانده بودند. قدمت برخی از این ژن ها به ۴۲۰۰۰ سال قبل بر می گردد و دانشمندان روسی نام آنها را باترکاپ گذاشته اند. تیم پروفسور چرچ هم اکنون در مرحله ساختن سلول هستند و امیدوار هستند که کارها زودتر پیش برود. آنها گفته اند که قبل از تحقیقات آنها کمتر تیمی شجاعت اینگونه از کارها را داشته است. فیل های آسیایی در حال انقراض هستند و تیم چرچ در تلاش است تا با تحقیات بیشتر از انقراض اینگونه از فیل ها نیز جلوگیری کند. آنها باور دارند که تحقیقات آنها به کاهش دمای زمین منجر خواهد شد و باعث نجات بسیاری از گونه های در حال انقراض خواهد شد.
حال می خواهیم نگاهی به شخصیت مندی در انیمیشن عصر یخبندان داشته باشیم.
همان طور که در شمارههای قبلی مجله به انیمیشن عصر یخبندان پرداختیم، دقت کردیم که شخصیت پردازی در فیلم بسیار بجا و جذاب کار شده و سعی شده هر شخصیت با توجه به جایگاهی که دارد بسیار متناسب شخصیت پردازی شود.
مندی، ماموتی خانواده دوست و در عین حال پدری وظیفه شناس است که حتی جان خود را برای خانواده به خطر میاندازد. مندی شخصیتی ماجراجو و شجاع دارد و همچنین بسیار به دوستان خود اهمیت میدهد. اون در طی داستان بارها جان خود را برای نجات دوستان خود به خطر میاندازد.
این داستان به خوبی نشان میدهد که خانواده یک رکن بسیار مهم در زندگی است. کسانی که بی هیچ چشم داشتی از همه چیز خود برای خانواده میگذرند.
در شماره بعدی منتظر یکیدیگر از شخصیتهای محبوب دنیای انیمیشن ها باشید.
نویسندگان: نگین عامری و احمد رجبی
یک دیدگاه
قالب وردپرس
ممنون از شما عالی بود