در آموزش سگ باید با دو اصطلاح آشنا شویم.
دستگاه کلیکر: کلیکر وسیله ای است که روی آن دکمه ای وجود دارد و با فشار دادن آن صدای کلیک شنیده می شود. استفاده از کلیکر به این صورت است که بعد از هر بار انجام دستور داده شده، کلیک می کنیم و به سگ تشویقی میدهیم. راه آسان تری هم وجود دارد:
بشکن زدن. منظور از کلیکر یا بشکن زدن این است که سگ بداند دستور را به خوبی انجام داده و مستی پاداش است.
تشویقی: تکه ای خوراکی مورد علاقه سگ است که در ازای گوش به فرمان بودن دریافت می کند. بهتر است برای جلوگیری از اضافه وزن سگ، از تشویقی های کم کالری و در حجم کم استفاده شود.
نوشیدنی بیار
سطح دشواری: متوسط
آموزش پیش نیاز: بگیرش، بیارش
وسایل مورد نیاز: کلیکر، تشویقی، قوطی نوشابه یا دلستر
چه روی مبل لم داده باشید و فوتبال ببینید و چه در جمع دوستانتان باشید، این حقه هم بسیار مفید و هم سرگرم کننده است. همچنین بازی جالبی برای سگتان به شمار می رود. زمانی که او این حقه را بیاموزد، از انجام آن دست نمی کشد! فقط به خاطر داشته باشید این فرمان را بسیار عادی اجرا کنید و به سگتان بگویید: «مکس، تشنمه! برام نوشیدنی بیار» وقتی این کار را کرد، نوشابه تان را باز کنید، بنوشید و به حرفهایتان ادامه دهید. مهمان هایتان به همان اندازه تعجب خواهند کرد که شما لذت برده اید!
مرحله اول: یک قوطی نوشابه با اندازه مناسب سگتان تهیه کنید و آن را روی زمین بگذارید. فرمان «بگیرش» را به او دهید. زمانی که این کار را انجام داد، کلیک کرده و تشویقی بدهید. چندین بار این کار را تکرار کنید.
مرحله دوم: حال به سگتان فرمان دهید که آن قوطی نوشابه را برداشته و برای شما بیاورد. زمانی که آن را برایتان آورد، فرمان «بندازش» بدهید و چندین بار تکرار کنید تا به خوبی بیاموزد. کلیک و تشویقی از یادتان نرود.
مرحله سوم: در هر بار قوطی را دورتر از جایی که نشسته اید بگذارید. تنها زمانی کلیک کنید و تشویقی دهید که او آن را بردارد، بیاورد و در دستان شما بیندازد. به زودی شما خواهید توانست این سه فرمان جدا جدا را کنار گذاشته و تنها با یک جمله «نوشیدنی بیار» کارتان را راه بیندازید.
مرحله چهارم: از سگ بخواهید که این حقه را از جاهای مختلفی در خانه شروع کند و سپس حتی از اتاقی به اتاق دیگر هم تمرین کنید. این حقه برای مهمانان بسیار جالب است!
مشکل در یادگیری: چرا سگ من قوطی نوشابه را برنمیداره؟ چون براش سنگینها برای اینکه مطمئن شوید مشکل از وزن قوطی است، یکبار با قوطی خالی امتحان کنید. اگر متوجه شدید که مشکل از سنگینی قوطی است، بهتر است با قوطی های کوچکتر نوشیدنی امتحان کنید.
آموزش فرمان «مرده بازی»
سطح دشواری: متوسط
آموزش پیش نیاز: بنشین
وسایل مورد نیاز: کلیکر، تشویقی، تاچ استیک
این فرمان، فرمانی مشهور است که اکثر سرپرستان سگ به آموزش آن علاقه دارند. دو راه برای آموزش این حقه وجود دارد: اولین راه با استفاده از کلیکر صورت می گیرد. بسیاری از سگها روی کمرشان دراز می کشند، به ویژه اگر منتظر نوازش شکمشان باشند. اگر اغلب می بینید سگتان این کار را انجام می دهد، برای این رفتار کلیک کنید و سپس این کار را به فرمان ارتباط دهید. دومین راه آموزش این فرمان با استفاده از تاچ استیک برای شکل دادن این رفتار در سگ است. این متد در زیر آموزش داده شده است.
مرحله اول: به سگ فرمان دراز کشیدن بدهید. تاچ استیک را بردارید. می توانید کمی تشویقی در دست بگیرید و او را به آرامی به حالت مرده در آورید. کلیک کرده و تشویقی بدهید. تا زمانی که سگ بتواند بدون کمک تاچ استیک به حالت مرده برود، این کار را تکرار کنید.
مرحله دوم: این فرآیند را ادامه دهید و این بار زمانی که سگ در آن حالت قرار گرفت، فرمان صوتی «مرده بازی» را بدهید.
مرحله سوم: در جلسات آموزشی مختلف، حالت بدن (ثابت ماندن، پاها روی هوا و….) را با سگ تمرین کنید.
مشکل در یادگیری: سگ من به جای اینکه به طرف تاچ استیک غلت بزند، بلند می شود!
خیلی آرام رفتار کنید. فرمان لمس کردن یا تاچ را به شکلی آرام بگویید. اگر لحن گفتار و رفتارتان آرامش بخش باشد، حرکات سگ هم ظریف تر خواهند شد.
آموزش فرمان روشن و خاموش کردن چراغ
سطح دشواری: سخت
آموزش پیش نیاز: ندارد
وسایل مورد نیاز: کلیکر، تشویقی، تاچ استیک یا علامت دهنده لیزری
برای آموختن این حقه به سگ مطمئن شوید قد او به اندازه کافی بلند هست که بتواند به کلید برق دست پیدا کند. اگرسگ کوچک تری دارید، باز هم می توانید این حقه را به او بیاموزید اما باید چهار پایه ای برایش فراهم کنید تا بتواند روی آن بایستد و به کلید برق برسد. من برای جلب توجه سگم به کلید برق از لیزر استفاده کردم اما اگر چنین وسیله ای در اختیار ندارید، مشکلی نیست. می توانید از تاچ استیک استفاده کنید. اگر از لیزر استفاده می کنید، مطمئن شوید ولتاژ کمی دارد و حتما آن را از چشمان سگ دور کنید. این فرمان دو بخش دارد: آموزش روشن و خاموش کردن چراغ
اولین بخش: روشن کردن چراغ
مرحله اول: چه از لیزر استفاده کنید و چه از تاچ استیک، باید سگتان را عادت دهید که بپرد و چراغ برق را فشار دهد. بهتر است از او بخواهید با کف دستانش (نه با ناخن ها) به دیوار تکیه دهد و با بینی اش کلید برق را بزند. من از لیزر استفاده کردم زیرا می خواستم این آموزش را مانند بازی جلوه دهم تا سگ علاقه به دنبال کردن آن داشته باشد؛ حتی اگر روی دیوار باشد!
مرحله دوم: با استفاده از کلیکر شروع به کلیک کردن در زمانهایی کنید که بینی سگ کلید برق را فشار میدهد و برق روشن می شود. او کم کم تاثیر کارش را در می یابد و به خاطر گرفتن تشویقی هم که شده، رابطه بین چراغ روشن و خوراکی را متوجه میشود. او باید بفهمد این حقه شامل دو بخش (پریدن روی دیوار و فشار دادن کلید) نیست و یک حقه محسوب می شود.
بخش دوم: خاموش کردن چراغ
مرحله اول: اولین مرحله شباهت خیلی زیادی به مرحله اول آموزش روشن کردن چراغ دارد. سگتان را به پریدن روی دیوار عادت دهید، اما به جای آنکه کف دستانش دیوار را لمس کند، زمانی کلیک کنید که با پنجه هایش با آن تماس پیدا کند.
مرحله دوم: تنها زمانی کلیک کردن را شروع کنید که او با موفقیت بتواند کلید برق را روی حالت خاموش قرار دهد. سگ ها متوجه نور اتاق می شوند و زمانی که با موفقیت چراغ را خاموش کنند، معمولا منتظر می مانند.
مرحله سوم: هنگامی که سگتان توانست با موفقیت کل فرمان را انجام دهد، کلیک کنید و تشویقی بدهید. او باید بیاموزد برای گرفتن تشویقی کل حقه را با هم انجام دهد.
مشکل در یادگیری: سگ من تمام دیوار را خراش داده است! توقع این کار را داشته باشید و بدانید اگر تمرین زیادی برای این فرمان در نظر گرفته اید، بهتر است پوشش یا برچسبی روی دیوار بچسبانید تا از خراش دیوار جلوگیری کنید.
لنگ و شَل زدن
سطح دشواری: سخت
آموزش پیش نیاز: ندارد
وسایل مورد نیاز: کلیکر، تشویقی، قلاده
این فرمان شاید یکی از دشوارترین فرمان هایی باشد که می توان به سگها آموخت. سگهایی که در سینما نقش بازی می کنند، این حقه را به خوبی آموخته اند. فرمان «شل بزن» در کنار حقه هایی نظیر «طناب بزن» و «بنگ» جزو سخت ترین حقه ها بوده است. شاید آموزش چنین حقه هایی در ابتدا خسته کننده به نظر برسد، اما زمانی که سگتان آنها را یاد بگیرد، واقعا لذت خواهید برد.
مرحله اول: قلاده سگتان را به قلاده گردنی اش متصل کنید و از آن برای بالا آوردن یکی از دستانش استفاده کنید. هنگام قدم زدن با او بسیار مراقب باشید. زمانی که او یک یا دو قدم راه رفت، کلیک کرده و تشویقی دهید.
مرحله دوم: تا جایی که سگ بتواند با موفقیت و به کمک قلاده اش شل بزند، این کار را انجام دهید.
مرحله سوم: سعی کنید سگتان را تشویق کنید که وزن کمتری روی پای بلند شده اش قرار دهد. هر بار فشار کمتری به قلاده وارد کنید تا سگ بتواند با اراده خودش شل بزند.
اجرای نمایش بنگ!
سطح دشواری: سخت
آموزش های پیش نیاز: شل بزن، سینه خیز، مرده بازی
وسایل مورد نیاز: کلیکر، تشویقی
آفرین! به آخرین حقه آموزشی سگها رسیده اید! الان سگ شما در فرمان های اساسی استاد شده است و به آموزش های دشوار رسیده است. حالا شما آماده اید که حقه بنگ، آخرین، سخت ترین و خارق العاده ترین حقه را با او تمرین کنید. ناامید نشوید. امتحانش ضرری ندارد. البته کار آسانی نیست، نیاز به تلاش زیادی دارد، اما بهترین نمایشی که می توانید به سگتان آموزش دهید، همین است.
مرحله اول: به سگتان فرمان شل زدن، سینه خیز و مرده بازی بدهید. بعد از اینکه سگ هر کدام از این فرمان ها را اجرا کرد، کلیک کرده و تشویقی بدهید.
مرحله دوم: این بار باز هم فرمانها را بدهید و فقط زمانی که هر سه حرکت انجام شدند، تشویقی بدهید. چند بار تکرار کنید.
مرحله سوم: قبل از آنکه سه فرمان را بدهید، فرمان صوتی بنگ» را بدهید. زمانی که سگ در حالت مرده بود هم این فرمان را بلند ادا کنید. کلیک و تشویقی فراموش نشود.
مرحله چهارم: به تمرین و تکرار ادامه دهید و کم کم سه فرمان اولیه را حذف کنید تا سگ بتواند تمام این حرکات را تحت عنوان یک فرمان صوتی انجام دهد.
نکته: اگر خیلی به هوش سگتان مطمئن هستید، می توانید فرمان «صحبت کن» را هم به نشانه فریاد درد به این حقه اضافه کنید.
نویسنده: شادی حسن پور