بعضی از سگ ها پرخاشگرند، بعضی مهربان و عاشق نوازش. سگها ممکن است ترسو، خجالتی یا برونگرا باشند و تمام این حالات به نوع حیوان بستگی ندارد. سگها، گربه ها یا پرنده ها درون خود اخلاق و خصوصیات رفتاری متفاوتی دارند. شناخت آنها به شما کمک می کند او را بهتر بشناسید و بهتر و راحت تر با دوست کوچک خود رفیق شوید.
انواع شخصیت سگی
کسانی که با سگها آشنایی دارند، می دانند هر کدام از آنها شخصیتی متفاوت از دیگری دارند و رفتارهای متنوعی از خود نشان می دهند. بعضی از آنها آرام تر و گوشه گیرتر، بعضی اجتماعی و بازیگوش و برخی ترسناک و پرخاشگر هستند. این ویژگی های رفتاری که شخصیت کلی آنها را می سازد را به نژاد و البته تربیت سگها مربوط می دانند. تا قرنها سگها به منظور و دلیلی خاص پرورش پیدا می کردند. در نتیجه و به مرور برخی از ویژگیها در آنها تقویت و در نهایت به ویژگی نژادی آنها بدل شد. مثلا سگهای ش کاری دارای ویژگی هایی متفاوت از سگ های خانگی اند؛ یا سگ هایی که به منظور نگهبانی نگهداری می شوند. البته باید بدانیم همیشه استثناهایی وجود دارد و ممکن است در یک نژاد خاص شخصیت های غیرمنتظره ای پیدا کنید که فارغ از دلایل ژنتیکی، به دلیل عوامل محیطی و تربیتی شخصیت متفاوتی پیدا کرده اند. به این ترتیب صاحبان سگ می توانند در تقویت یا تضعیف یک رفتار خوب یا بد دخیل و موثر باشند. در تربیت و رفتار با سگ ها بهتر است صاحبان ویژگی های شخصیتی سگ را بشناسند تا در دوره حساسی مثل دوره اجتماعی شدن، رفتار درست و موثرتری با او داشته باشند و به تربیت و در نتیجه ارتباط بهتری با او برسند. برای این شناخت، اغلب در ۷هفتگی توله سگ با دقت در رفتارها و انجام تست هایی در خانه، خلق و خوی او را می شناسند و بار دیگر در ۱۰ تا ۱۲ هفتگی، زمانی که سگ جوان شده است، مجدد او را تست شخصیت شناسی می کنند. توجه به این خلق و خو، به خصوص برای کسانی مهم و ضروری است که با هدف و نیت خاصی دنبال نگهداری از سگ هستند. مثلا به دنبال همنشینی و رفاقت سگ، یا به منظور راهنمایی با مراقبت او را می خواهند. این افراد با توجه به این خواسته، دنبال پیدا کردن سگی با شخصیتی خاص می گردند. اما شخصیت سگها چه تفاوتی هایی باهم دارند؟
سگ پرخاشگر
در هر نژاد، سگی که نسبت به سایر هم نژادهایش جثه بزرگتری دارد، پرخاشگری اش هم بیشتر است. این سگها به جثه بزرگشان می نازند و احساس برتری نسبت به دیگران دارند. در نتیجه این برتری را به شکل پرخاش به دیگر حیوانات یا انسان نشان میدهند. این دسته از سگها مستعد گاز گرفتن هستند و کمتر حاضرند از صاحبشان دستور بگیرند آنها حتی تمایل به حکمفرمایی بر صاحب و رئیس خود دارند. این دسته از سگها به نسبت خیلی از همنوعانشان، سگهای مستقلی محسوب می شوند و برایشان خواسته صاحب چندان اهمیتی ندارد. اینها دوست دارند قلمرویشان مشخص باشد و در برابر بقیه سگها هم حالت سلطه جویانه دارند. از دیگر ویژگیهای این سگها این است که در برابر صداهای ناگهانی عکس العمل نشان داده و پارس می کنند. اگر غریبه ای وارد خانه شود، حالت تهاجمی می گیرند و بدشان نمی آید هراز گاهی دنبال دیگر حیوانات یا حتی انسانها بگذارند و به بچه ها حمله کنند و گاز بگیرند. در صورتی که یکی از این سگها را دارید، باید به فکر تربیتی خاص برای او باشید تا پرخاشگری شان تحت کنترل دربیاید. به خصوص که مسئولیت رفتارهای او با شماست و حتی ممکن است رفتارهای پرخاشگرانه اش به خانواده خودتان هم آسیب برساند. آنها زود تحریک و برانگیخته می شوند و دیر آموزش های اولیه را یاد می گیرند. واکنش های سگهای پرخاشگر تند و سریع و غیر قابل کنترل است و گاهی در کنار تربیت خاص، نیاز به درمان دارویی هم خواهند داشت. برای اصلاح رفتار سگهای پرخاشگری اغلب عوامل ایجاد پرخاش را از بین می برند و با سرگرمیهای مناسب ذهنی و فعالیت بدنی مثل ورزش کردن – البته با تعلیم و آموزش-رفتارهای جایگزین مناسب ایجاد می کنند. از سگ هایی با این شخصیت اغلب به عنوان سگهای پلیس با سگ محافظ استفاده میشود. سگهای دوبرمن از جمله این سگها هستند.
سگ با اعتماد به نفس بیشتر مراقبت و سلطه صاحبشان بر خود را می پذیرند اما به تشخیص خودشان هم اعتماد دارند. اینها، حیوانات عاقلی هستند و پاسخ شان به صاحب، پاسخی معقول است
در همه نژادها ممکن است به این سگهای اجتماعی بر بخورید. حتی در میان سگهای شکاری هم شخصیتهای اجتماعی وجود دارد. این سگها عاشق بیرون رفتن و گشت و گذار و بازی هستند و حسابی از اینکه با شما وقت گذرانده و بازی های فیزیکی و دونفره کنند، لذت می برند
سگ با اعتماد به نفس
این سگها هم ممکن است گاز بگیرند و در صورت لزوم می گیرند. اما این گاز گرفتن کجا و گاز گرفتن سگ پرخاشگر کجا. این سگها بیشتر مراقبت و سلطه صاحبشان بر خود را می پذیرند اما به تشخیص خودشان هم اعتماد دارند. اینها، حیوانات عاقلی هستند و پاسخشان به صاحب، پاسخی معقول است. در نتیجه ارتباطی پایدار و سودی دوطرفه از آن دارند. این سگها به خوبی خوب و بد را از هم تشخیص می دهند و می دانند کدام رفتار نادرست است. این ویژگی برخلاف رفتار سگهای پرخاشگر است که کلاساز مخالف و ناکوک می زنند، ناسازگارند و حرف گوش نمیدهند. به همین خاطر هم هست که سگ های با اعتماد به نفس را به عنوان سگ آتش نشانی و راهنما استفاده می کنند. سگهای ژرمن شپرد از جمله این سگها هستند که به خاطر جثه قوی و هوش بالا و محاسن اخلاقی به عنوان نگهبان، غریق نجات، برای نجات بهمن زدگان یا نجات افراد به دام افتاده در آتش سوزی و زمین لرزه ها، به عنوان سگ پلیس جهت ردیابی ردپای مجرمان استفاده می شوند. جنس ماده آنها هم به عنوان راهنما برای نابینایان استفاده می شود. گریت دین هم از جمله سگهای با اعتماد به نفس و عاقل است.
سگ اجتماعی
این سگ بسیار دوست داشتنی و صمیمی است. این دسته از سگها خیلی راحت خودشان را با محیط و شرایط جدید تطبیق می دهند و اگر خوب تربیت شوند، به همان سادگی انطباق با محیط، با آدمها هم دوست می شوند و شرایط را می پذیرند. اگر دنبال یک سگ برای نگهداری در خانه هستید، اینها انتخاب مناسبی هستند. برای پیدا کردن سگهایی با این ویژگی ها لازم نیست در یک نژاد خاص دنبالشان بگردید. در همه نژادها ممکن است به این سگ های اجتماعی بر بخورید. حتی در میان سگهای شکاری هم شخصیت های اجتماعی وجود دارد. این سگها عاشق بیرون رفتن و گشت و گذار و بازی هستند و حسابی از اینکه با شما وقت گذرانده و بازی های فیزیکی و دونفره کنند، لذت می برند. آنها کنجکاوند و به صاحبشان زیاد نگاه می کنند تا دستور و راهنمایی لازم را بگیرند. از نوازش شدن لذت می برند و به خاطر ارتباط خوبی که با غریبه ها می گیرند، به آنها هم اجازه می دهند نوازششان کنند. شیتزوها و تریرها از جمله سگ های اجتماعی هستند.
سگ فرمانبر برای خانه و بازی با کودکان هم انتخاب خوبی هستند چون کاملا بر او مسلط هستید. اما این فرمانبرداری به این معنی نیست که هر رفتاری می توانید در قبالش داشته باشید. همچنان که گفتیم، آن حساس اند و دلخوریشان را بروز می دهند.
سگ فرمانبر
این سگها از تمام دستوراتی که به شان بدهید، تبعیت می کنند. اما این تبعیت معمولا به دلیل سازگاری شان نیست و اغلب از عدم اعتماد به نفس شان می آید. به همین خاطر هم هست که حساس اند و با برون ریزی حساسیت هایشان را نشان میدهند. آنها در برابر دیگر سگها رفتارهای تهاجمی نشان نمی دهند و سگی مطمئن هستند که آزاری به دیگران نمی رسانند. کم پیش می آید رفتار خشنی نسبت به صاحبشان نشان بدهند و اگر غریبه ای وارد خانه شود، بعید است سروصدایی راه بیندازد. معمولا از این سگ برای کارهای گروهی استفاده می شود. چون می توان مطمئن بود که از همه فرمانها پیروی می کند و کار و برنامه را به هم نمی ریزد. این سگها برای خانه و بازی با کودکان هم انتخاب خوبی هستند چون کاملا بر او مسلط هستید. اما این فرمانبرداری به این معنی نیست که هر رفتاری می توانید در قبالش داشته باشید. همچنان که گفتیم، آنها حساس اند و دلخوری شان را بروز می دهند.
سگ مستقل
معمولا افراد کمتری سراغ نگهداری از این نوع سگها می روند. چون کار با آنها سخت است و کمتر حاضرند تن به تربیت بدهند. این سگها نیازی به بودن در کنار انسان و دوستی و محبت آنها در خود احساس نمی کنند. بیشتر ترجیحشان این است که خودشان باشند و خودشان. به همین دلیل افراد فقط زمانی سراغ این سگها می روند که بدانند قصد ندارند با او ارتباط زیادی بگیرند. این سگها همان قدر که نیازی به محبت شما ندارند، متقابلا به شما هم محبتی نخواهند داد!
سگ با احساس ناامنی، وابسته و ترسو
لابد شما هم سگهایی را دیده اید که به هیچ وجه از صاحبانشان دور و جدا نمی شوند. اگر با آنها جایی بروید تمام مدت کنار شما خواهند ایستاد و ناراحتی و نگرانی ترک شدن را در چهره شان خواهید دید. این سگهابه راحتی با تغییرات کنار نمی آیند و معمولا از کمبود اعتماد به نفس شدید و کمبود محبت رنج می برند. به شدت به صاحبانشان وابسته هستند و حتی از او گدایی محبت می کنند. در عوض خیلی راحت مطیع می شوند چون تمایل دارند صاحبشان آنها را به عنوان یک دوست نزدیک و همراه دائمی بپذیرد. ارتباطی با دیگر سگها نمی گیرند و به خصوص اگر سگهای ناآرام ببینند، نگران و وحشت زده شده و حتی ممکن است به همین دلیل رفتارهای پرخاشگرانه نشان دهند. در رفتار با توله و سگهایی که این ویژگی های شخصیتی درشان دیده می شود، باید مراقب بود که این احساس ناامنی و ترس در او تقویت نشود. اگر رفتار نادرستی با این سگها داشته باشید، در بزرگسالی حتما خجالتی و ترسو خواهند شد. سگهای ترسو گاهی ممکن است در اثر ترس رفتارهای پرخاشگرانه هم از خود نشان بدهند. برای اصلاح این رفتارهای ناشی از ترس باید روش های تربیتی ویژه ای برایش در نظر بگیرید و در این مسیر صبور باشید. گاهی اصلاح این رفتار و از بین بردن ترس سگها سال ها طول می کشد. اما اگر صبور و مهربان باشید، حتما راحت با هم کنار خواهید آمد. در تمام انواع نژاد سگها ممکن است به چنین سگهایی بر بخورید.
نویسنده: زهرا الوندی